Jednoosobowa działalność gospodarcza (działalność indywidualna) jest najprostszą formą prawną firmy. Może być utworzona wyłącznie przez jedną osobę fizyczną. Dzięki temu, że jej rejestracja (w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) i prowadzenie nie są skomplikowane, jest najbardziej odpowiednią formą działalności dla drobnego biznesu i jednocześnie najczęściej spotykaną formą prawną w jakiej działają przedsiębiorcy rodzinni w naszym kraju. Przedsiębiorca indywidualny prowadzi swój biznes we własnym imieniu i na własnych rachunek. 

W myśl obecnie obowiązujących regulacji prawnych, wraz ze śmiercią przedsiębiorcy – co do zasady – kończy się byt prawny prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa. Z chwilą śmierci, wygasają numery NIP, REGON firmy oraz wszelkie udzielone pełnomocnictwa. Ponadto, należy mieć na uwadze, że w raz ze śmiercią przedsiębiorcy rozwiązaniu ulegają wszystkie zawarte przez zmarłego umowy, w tym umowy kredytowe i leasingowe, a także stosunki pracy. Dodatkowo, w przypadku braku odpowiednich upoważnień, bank może zablokować dostęp do rachunku firmowego. Firma może również utracić koncesje, licencje i zezwolenia, które uzyskał zmarły przedsiębiorca. Aby uniknąć likwidacji firmy wraz ze śmiercią właściciela od listopada 2018 przedsiębiorcy prowadzący firmy w formie jednoosobowej działalności gospodarczej mają możliwość ustanowienia tzw. zarządcy sukcesyjnego (o sposobie ustanowienia zarządcy przeczytasz tutaj.

Wśród firm rodzinnych, działających w oparciu o opisaną wyżej formę działalności, ważnym zagadnieniem jest odpowiednie zaplanowanie procesu sukcesji. Za życia nestora, rodzina może zdecydować się na przykład na zawarcie umowy sprzedaży przedsiębiorstwa między nestorem a sukcesorem lub na darowiznę przedsiębiorstwa na rzecz sukcesora. Jednym z zalecanych rozwiązań jest również przekształcenie formy prowadzonej działalności gospodarczej na spółkę kapitałową (np. jednoosobową spółkę z o. o.), co powoduje uniezależnienie się bytu prawnego przedsiębiorstwa od osoby przedsiębiorcy. Istnieje również możliwość przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę jawną, co może polegać na wniesieniu przedsiębiorstwa do zawiązywanej z sukcesorem/sukcesorami firmy rodzinnej.

Świadoma decyzja co do sukcesji i kontynuacji działalności firmy w określonej formie prawnej, pociąga za sobą nie tylko skutki prawne, ale również finansowo-podatkowe, może zmienić również zakres odpowiedzialności zarówno nestora jak i potencjalnego sukcesora. Dlatego warto rozważyć pomoc w zakresie ustalenia optymalnych rozwiązań w tym obszarze. Zapraszam do udziału w projekcie „Przez sukcesję z Przewodnikiem”, gdzie pomoc prawna jest współfinansowana ze środków unijnych.