Powołanie zarządcy sukcesyjnego za życia przedsiębiorcy

Andrzej Bocheński

Celem ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, która weszła w życie 25 listopada 2018 r., jest ochrona przedsiębiorstw przed skutkami śmierci prowadzących je osób. Ustawa wprowadziła kompleksowe rozwiązania, dzięki którym działalność firm jednoosobowych i spółek cywilnych może być kontynuowana mimo śmierci przedsiębiorcy. 

Zarząd sukcesyjny to forma tymczasowego zarządu przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy. Wykonuje go zarządca sukcesyjny wskazany przez przedsiębiorcę za życia albo powołany po jego śmierci przez uprawnione do tego osoby.

By mimo śmierci przedsiębiorcy jego przedsiębiorstwo mogło nadal funkcjonować wystarczy, by przedsiębiorca powołał zarządcę sukcesyjnego i zgłosił ten fakt do CEIDG. Ponieważ zarząd sukcesyjny wiąże się nie tylko z uprawnieniami, ale również z obowiązkami, osoba powołana na zarządcę sukcesyjnego musi wyrazić zgodę na pełnienie tej funkcji. Przedsiębiorca może także powołać prokurenta, a Ustawa przewiduje możliwość wskazania, że prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym z chwilą śmierci przedsiębiorcy.

Funkcję zarządcy sukcesyjnego może w jednym czasie pełnić tylko jedna osoba. Ustawa przewiduje jednak możliwość powołania przez przedsiębiorcę tzw. zarządcy „rezerwowego”, czyli osoby, która będzie pełniła funkcję zarządcy sukcesyjnego w przypadku, gdy powołany w pierwszej kolejności zarządca sukcesyjny zrezygnuje z tej funkcji lub nie będzie mógł jej pełnić. Przedsiębiorca może w każdej chwili odwołać lub zmienić zarządcę sukcesyjnego. Dotyczy to również zarządcy rezerwowego. Przedsiębiorca powinien zgłaszać do CEIDG wszelkie przypadki zmiany danych dotyczących zarządcy sukcesyjnego niezwłocznie, nie później niż następnego dnia roboczego po zaistnieniu danej zmiany.

Ustanowienia zarządcy sukcesyjnego i ewentualnie zarządcy rezerwowego przedsiębiorca może dokonać samodzielnie. Wystarczy w tym celu złożyć wniosek o wpis zarządcy w rejestrze CEIDG – elektronicznie za pomocą formularza  CEIDG-ZS lub osobiście w wybranym urzędzie gminy. 

Jeśli przedsiębiorca skutecznie powoła zarządcę sukcesyjnego i złoży wniosek o jego wpis do CEIDG, z chwilą jego śmierci ustanowiony zostanie zarząd sukcesyjny. Oznacza to, że od tego momentu z automatu wskazany zarządca sukcesyjny jest uprawniony do zarządzania przedsiębiorstwem, będą na nim również ciążyły obowiązki wynikające z zarządu sukcesyjnego.

Jeśli odczuwacie Państwo potrzebę wsparcia w tych wyzwaniach, zapraszam do udziału w projekcie doradczym „Przez sukcesję z przewodnikiem”.