Relacje zarządcy sukcesyjnego z właścicielami przedsiębiorstwa w spadku

Andrzej Bocheński

Zarząd sukcesyjny to forma tymczasowego zarządu przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy. Wykonuje go zarządca sukcesyjny wskazany przez przedsiębiorcę za życia albo powołany po jego śmierci przez uprawnione do tego osoby.

W związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku zarządca sukcesyjny jest przez organy administracji i kontrahentów traktowany jak przedsiębiorca. Identyfikuje się on własnymi danymi, a także firmą zmarłego przedsiębiorcy z dodatkowym oznaczeniem „w spadku”. Posługuje się też NIP-em zmarłego przedsiębiorcy, który przechodzi na przedsiębiorstwo w spadku. Wszystkie te dane winny być na bieżąco aktualizowane i widoczne w rejestrze CEIDG.

Zadaniem zarządcy sukcesyjnego jest prowadzenie bieżącej działalności przedsiębiorstwa, czyli m.in. zawieranie i realizacja umów, wykonywanie obowiązków pracodawcy, dokonywanie rozliczeń podatkowych i innych płatności oraz wykonywanie decyzji. Zarządza on przedsiębiorstwem podobnie jak prokurent – działa na rachunek właścicieli przedsiębiorstwa w spadku.

Jeśli został ustanowiony zarząd sukcesyjny, właściciele przedsiębiorstwa w spadku nie mogą samodzielnie (osobiście) zarządzać przedsiębiorstwem, ale zachowują wpływ na najważniejsze decyzje dotyczące przedsiębiorstwa. W szczególności mogą odwołać i powołać innego zarządcę sukcesyjnego, ich zgoda jest potrzebna także do dokonywania przez zarządcę sukcesyjnego czynności przekraczających zwykły zarząd przedsiębiorstwem (np. zbycie przedsiębiorstwa lub istotnej części jego majątku, zmiana profilu działalności, sprzedaż nieruchomości, ustanowienie na niej hipoteki czy zaciągnięcie wysokiego kredytu, itp.). 

Właściciele przedsiębiorstwa w spadku mogą zawrzeć z zarządcą sukcesyjnym umowę, która określi szczegóły łączącej ich relacji. Umowa taka może w szczególności określić wysokość wynagrodzenia zarządcy, tryb podejmowania decyzji o czynnościach przekraczających zwykły zarząd lub procedurę wypłaty zysku, a także zobowiązywać zarządcę do udzielania informacji właścicielom. Zarządca sukcesyjny podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym na ogólnych zasadach, a płatnikiem składek jest przedsiębiorstwo w spadku.

Zarządca sukcesyjny ponosi – zarówno wobec właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, jak i w stosunku do osób trzecich – odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.

Jeśli odczuwacie Państwo potrzebę wsparcia w tych wyzwaniach, zapraszam do udziału w projekcie doradczym „Przez sukcesję z przewodnikiem”.