Jak pokazują statystyki polscy przedsiębiorcy dość często nie podejmują żadnych kroków mających na celu uchronienie własnego majątku przed niekontrolowaną sukcesją, wywołaną nagłą śmiercią właściciela firmy. Nikt nie jest nieśmiertelny, a odpowiedzialny przedsiębiorca rodzinny dbający o swoją firmę, będącą częstokroć owocem jego wieloletniej pracy, powinien zawczasu zadbać o to, by wraz z jego śmiercią unicestwieniu nie uległo również prowadzone przedsiębiorstwo.

Należy pamiętać, iż w skład spadku wchodzi ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego, o charakterze cywilnoprawnym, a więc nie tylko rzeczy materialne przedstawiające wartość majątkową, określane w prawie jako aktywa, ale też szereg praw takich jakich, jak np. prawo własności (nieruchomości, udziałów w spółce), wierzytelności wynikające ze stosunków umownych, ale również długi.

W sytuacji braku testamentu, dziedziczenie odbywa się zgodnie z zasadami opisanymi w kodeksie cywilnym, a więc zachodzi tzw. dziedziczenie ustawowe. W pierwszej kolejności powołane do spadku są dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, którzy dziedziczą spadek w częściach równych, z tym zastrzeżeniem, iż część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Brak odpowiedniego zabezpieczenia tej kwestii ze strony właściciela firmy spowoduje, iż jego nagła śmierć może przekreślić wszelkie ewentualne plany sukcesyjne i pogrążyć najbliższych w długotrwałej batalii o nabyty majątek, co jednocześnie z pewnością odbije się negatywnie na kondycji prowadzonej firmy rodzinnej.

Pewnym ułatwieniem w tej kwestii jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Ustawa ta wprowadziła szereg nowych rozwiązań regulujących zasady tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu wykonywał działalność gospodarczą (na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) oraz kontynuowania działalności gospodarczej z wykorzystaniem tego przedsiębiorstwa, również w spółce cywilnej.

Odpowiedzialna i dojrzała strategia sukcesyjna wymaga jednak tego, by nestor oraz inne kluczowe osoby w firmie zadbały o odpowiednio sporządzone testamenty zawierające wszelkie niezbędne dyspozycje co do dziedziczonego majątku. Kwestia nabycia przez spadkobierców majątku firmowego jak i majątku prywatnego musi być dogłębnie przemyślana i uwzględniać przyjęty plan sukcesyjny, a nie być zostawiona sztywnym ramom obowiązujących przepisów prawnych.

Jeśli korzyścią dla Państwa będzie wsparcie prawne w powyższym obszarze, zapraszam do udziału w dofinansowanym ze środków unijnych projekcie „Przez sukcesję z Przewodnikiem”.