Zarząd sukcesyjny a ciągłość stosunków pracy

Andrzej Bocheński

Zarząd sukcesyjny to forma tymczasowego zarządu przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy. Wykonuje go zarządca sukcesyjny wskazany przez przedsiębiorcę za życia albo powołany po jego śmierci przez uprawnione do tego osoby.

Pełną ciągłość stosunków pracy, a tym samym bezpieczeństwo dla pracowników oraz dla następców prawnych przedsiębiorcy, zapewnia ustanowienie zarządcy sukcesyjnego za życia przedsiębiorcy. Wówczas, mimo śmierci przedsiębiorcy, wszystkie stosunki pracy nawiązane przez niego w ramach działalności jego firmy będą kontynuowane na dotychczasowych zasadach, aż do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. Jeśli zatem umowa o pracę z danym pracownikiem została zawarta na czas nieokreślony, stosunek pracy będzie trwał nieprzerwanie aż do dnia, w którym wygaśnie zarząd sukcesyjny. Umowy o pracę zawarte na czas określony wygasną natomiast po upływie okresu, na jaki zostały zawarte, ale nie dłużej niż wygaśnie zarząd sukcesyjny.

Jeśli przedsiębiorca nie powoła zarządcy sukcesyjnego za życia, Ustawa przewiduje mechanizmy pozwalające zachować ciągłość stosunków pracy lub je przywrócić. Pierwszy z mechanizmów pozwala w ciągu 30 dni od dnia śmierci przedsiębiorcy zawrzeć z pracownikiem porozumienie o kontynuowaniu stosunku pracy. Może tego dokonać osoba uprawniona do czynności zachowawczych lub zarządca sukcesyjny (o ile zostanie powołany w ciągu 30 dni od daty śmierci przedsiębiorcy). Zawarcie takiego porozumienia przez zarządcę sukcesyjnego powoduje, że stosunek pracy ulega przedłużeniu na dotychczasowych zasadach aż do czasu wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. W razie braku takiego porozumienia umowa o pracę na czas nieokreślony wygasa z upływem 30 dni od śmierci przedsiębiorcy. Wówczas okres 30 dni od śmierci przedsiębiorcy jest traktowany jak okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie, o ile praca rzeczywiście nie była wykonywana. Jeżeli jednak okaże się, że działalność przedsiębiorstwa będzie kontynuowana, a zarządca sukcesyjny zostanie powołany po upływie 30 dni od dnia śmierci przedsiębiorcy, Ustawa przewiduje możliwość powrotu pracownika do pracy. Warunkiem jest zgłoszenie w ciągu jednego miesiąca od powołania zarządcy takiego zamiaru. 

W takim przypadku, o ile dojdzie do ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej, zarządca sukcesyjny ma obowiązek zatrudnić takiego pracownika na poprzednich warunkach.

Jeśli odczuwacie Państwo potrzebę wsparcia w tych wyzwaniach, zapraszam do udziału w projekcie doradczym „Przez sukcesję z przewodnikiem”.