Stojąc przed wyzwaniem sukcesji firmy rodzinnej pojawia się szereg pytań. Jednym z nich zapewne jest: ile w zasadzie to jest warte?

Oprócz praktycznego i formalnego znaczenia określenia takiej wartości (we wszystkich sytuacjach, gdy wymagają tego przepisy w danym sposobie przekształcenia sukcesyjnego) istotne bywa to także jako pewne podsumowanie „dzieła życia” przez Nestora. To swoistego rodzaju odpowiedź na pytanie ile warta jest moja wieloletnia ciężka praca, stres, tysiące przejechanych kilometrów, weekendy bez rodziny itp. oraz ile jest właściwie wart majątek, który przekazuję Następcy, aby go rozwijał i o niego dbał.

Są to powody, dla których myślę, że warto (nawet jeśli nie ma ku temu wymogów formalnych) pokusić się o dokonanie takiej wyceny swojej firmy – czyli określenia jaka jest jej rynkowa wartość. Oprócz wyceny – jako aspektu czysto finansowego (cena wyrażona w pieniądzu) można także ocenić inne aspekty firmy (np. organizację, pozycję rynkową, perspektywy rozwoju).

Co do samej wyceny wartości firmy to postaram się niżej opisać ją w kilku prostych zdaniach, gdyż jak zwykle szczegóły, „technikę” i inne zagadnienia specjalistyczne należy zostawić doświadczonemu doradcy.

W literaturze i praktyce gospodarczej można wyróżnić trzy główne sposoby dokonywania wyceny przedsiębiorstw/udziałów*** w spółkach:

• Metody dochodowe, które opierają się na wycenie spodziewanych przyszłych korzyści w postaci dochodów uzyskiwanych z przedmiotu wyceny.
• Metody majątkowe, gdzie wartość zostaje obliczona biorąc pod uwagę rynkową wartość sumy składników majątku firmy.
• Metody rynkowe, gdzie korzystając z benchmarkingu, poprzez dobór podobnych Spółek (z reguły są to te wyceniane przez rynek giełdowy) dokonuje się szacunku wartości.

Często przyjmuje się, że podejście dochodowe opiera się na założeniu kontynuacji obecnej działalności przedsiębiorstwa, natomiast podejście majątkowe przydatne może być również do rozważenia okoliczności wykorzystania składników przedsiębiorstwa do innej (niż aktualna) działalności gospodarczej.

Dla stabilnych, przynoszących dochód firm z reguły polecam wycenę metodą dochodową, która przede wszystkim uwzględnia wszystkie aspekty/składniki firmy. Obok wartości samych składników majątkowych (co robimy przy podejściu majątkowym) brane są pod uwagę także inne aspekty, takie jak: „wartość” zdobytego rynku, organizacji, perspektyw rozwojowych czy oceny samej strategii.

Wycena metodą dochodową nie posiada tych poważnych mankamentów obu pozostałych metod wyceny jak np. skupienie się jedynie na wartości majątku, czy silne uzależnienie od bieżącej koniunktury w branży – jak w metodzie porównawczej. To jednak nie oznacza, iż nie posiada wad w ogóle – bo jako bardzo istotną wadę wskazać możemy to, iż zbytnio opiera się na szacunkach i prognozach – a przyszłość jak wiadomo nigdy nie jest pewna. Dlatego też, aby uwiarygodnić wyniki wyceny często dokonuje się jej dwoma metodami.

Jeżeli potrzebują Państwo wsparcia w tym zakresie, serdecznie zachęcam do udziału w projekcie “Przez sukcesję z Przewodnikiem”, współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej. Więcej informacji na temat projektu znajduje się na stronie www.sukcesja.org

*** Pod względem formalnym przede wszystkim możemy wyróżnić czy wycenie podlega wartość przedsiębiorstwa, czy wartość określonego pakietu udziałów/akcji (w spółkach kapitałowych). W większości sytuacji w małych i średnich przedsiębiorstwach, a na tych skupia się projekt Przez Sukcesję z Przewodnikiem, rozróżnienie to ma znaczenie drugorzędne i dlatego w artykule ten aspekt został pominięty.