Fundacja rodzinna – czy to będzie korzystne rozwiązanie?

Aktualnie brak jest w polskim systemie prawnym rozwiązania, które pozwalałoby nestorowi zobowiązać swych następców do działania zgodnie z jego wolą i wizją dalszego rozwoju firmy rodzinnej i tym samym zabezpieczyć przyszłość przedsiębiorstwa na kolejne pokolenia. 12 stycznia 2021 roku w wykazie prac legislacyjnych znalazł się projekt ustawy o fundacji rodzinnej.

Zarządzanie przyszłością

Gdy byłem dzieckiem najbardziej obawialiśmy się wojny nuklearnej. Dlatego mieliśmy w piwnicy beczkę napełnioną puszkami z jedzeniem i wodą. Gdyby nadszedł atak nuklearny mieliśmy zejść na dół, zadekować się i wyjadać z tej beczki. Dzisiaj największe ryzyko globalnej katastrofy wcale nie wygląda jak grzyb atomowy, ale jak mikrob. Jeśli coś zabije ponad 10 milionów ludzi w ciągu najbliższych dekad, najprawdopodobniej będzie to wysoce zakaźny wirus, a nie wojna.

Sukcesyjna wycena firmy

Stojąc przed wyzwaniem sukcesji firmy rodzinnej pojawia się szereg pytań. Jednym z nich zapewne jest: ile w zasadzie to jest warte?

Oprócz praktycznego i formalnego znaczenia określenia takiej wartości (we wszystkich sytuacjach, gdy wymagają tego przepisy w danym sposobie przekształcenia sukcesyjnego) istotne bywa to także jako pewne podsumowanie „dzieła życia” przez Nestora.

Prawne aspekty w planowaniu procesu sukcesji

Plany kontynuacji działalności firmy w kolejnym pokoleniu, sposób przeniesienia na sukcesorów władzy oraz własności, a także zasady przekazywania majątku rodzinnego i racjonalnego zarządzania nim – to wszystko nie może odbywać się w oderwaniu od obowiązujących norm prawa. Prawo wyznacza ramy i granice wariantów rozwiązań, które mogą mieć zastosowanie w firmie rodzinnej, stwarza narzędzia do realizacji celów poszczególnych członków rodziny oraz samej firmy.

Zarządzanie finansami w procesie sukcesji

Proces sukcesji w firmach rodzinnych odbywa się na wielu płaszczyznach. Jedną z nich jest wymiar ekonomiczny sukcesji, wymagający rozwiązania problemów takich jak: kwestia finansowania procesu sukcesji, zobowiązania podatkowe, rozliczenia z rodzeństwem, które nie obejmuje udziałów w firmie, zabezpieczenie finansowe nestora, wycena przedsiębiorstwa itp.

Organizacja firmy rodzinnej w kontekście sukcesji

Właściciele, kadra kierownicza, a także nieformalni liderzy są „budowniczymi” pewnej sfery relacji, którą nazywamy kulturą organizacyjną firmy. Kultura organizacyjna jest czymś, co samoistnie się tworzy, co wynika ze stylu sprawowania władzy i zarządzania, ze sposobu traktowania współpracowników przez właścicieli i liderów. Jest pochodną wartości, standardów zachowań i idei kultywowanych przez rodziny właścicielskie, a które pomagają pracownikom zrozumieć, jaka jest filozofia działania firmy pozwalająca im dzielić wizję aktywności biznesowej z właścicielami firmy.

Personalne aspekty procesu sukcesji

Proces przygotowania i planowania sukcesji nie może być przeprowadzony wyłącznie przez zarządzającego nestora. W rzeczywistości sukcesja opiera się na szerokiej relacji rodzinnej i nie powinna być planowana w oderwaniu od innych członków rodziny, ich celów, dążeń i zamierzeń. Relacje nestora i sukcesora zazwyczaj są przesycone emocjami. Dlatego nie dają się sprowadzić wyłącznie do racjonalizacji zarządzania.

Strategiczne wyzwania sukcesji

Strategia jest długofalową koncepcją działania firmy, wskazującą podstawowe wartości firmowe, kierunki jej działania i sposoby osiągania celów. Trafnie określona i skutecznie wdrożona strategia to warunek przetrwania i rozwoju każdego przedsiębiorstwa. Strategia firmy rodzinnej łączy w sobie dwa wymiary: subiektywny – rodzinny i obiektywny – rynkowy. Ważne jest, aby w strategii zrównoważyć interesy firmy i rodziny.

Zaplanuj proces sukcesji

O ile stawianie czoła wyzwaniom działalności gospodarczej jest rutynową praktyką przedsiębiorcy, o tyle z procesem sukcesji najczęściej ma do czynienia tylko raz. A ponieważ jest to złożony i długotrwały proces – przygotowanie i przeprowadzenie zmiany sukcesyjnej powinno odbywać się według przemyślanych kroków, ujętych w plan sukcesji.

Optymalna forma prawna firmy rodzinnej

Najpopularniejszą formą prowadzenia biznesu w Polsce jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Ale nie jest to bezpieczna forma prawna z wielu punktów widzenia. Rozwiązanie problemu sukcesji w drodze powołania zarządcy sukcesyjnego jest jedynie rozwiązaniem awaryjnym…